21 Haziran 2025 tarihinde Cumhurbaşkanı’nın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği Genelgesi, Türkiye’de dijital erişilebilirlik ve web erişilebilirliği alanında yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Bu genelge ile birlikte Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında “Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliğini İzleme Komisyonu” kuruldu.
Dijital dünyadaki hızlı değişim, tüm bireylerin ürün, hizmet ve verilere eşit erişim hakkı bulunmasını her zamankinden daha kritik kılıyor. Dijital erişilebilirlik artık sadece kullanıcı deneyimi meselesi değil; aynı zamanda sosyal sorumluluk, toplumsal eşitlik gereği bir zorunluluk halini aldı.
Genelgeye göre, kamu ve bağlı kuruluşlar 1 yıl içinde, özel sektör ise 2 yıl içinde WCAG 2.2 standartlarına uyum sağlamakla yükümlü.
Dijital Erişilebilirlik Neden Önemli?
Engelli bireyler, çoğu zaman fiziksel ve dijital alanların kapsayıcı olmamasından dolayı dezavantajlar yaşar. Toplumsal farkındalık, yasal düzenlemeler ve teknolojik çözümler bir araya geldiğinde, dijital ortamlar herkes için erişilebilir ve kullanılabilir bir hâle gelir.
Engelli bireylerin dijital dünyada karşılaştığı zorluklar günlük yaşamlarını da etkiliyor; örneğin, internet üzerinden hizmet almak, haberleri takip etmek veya alışveriş yapmak gibi çok basit işlemler onlar için çoğu zaman karmaşık bir mücadeleye dönüşebiliyor. Menüler arasında kaybolmak, görsellerin açıklamasız kalması, formların doldurulamaması, altyazısız videolar… Kısacası, dijital dünyaya erişimleri sürekli engelleniyor ve temel bilgilere ulaşmak onlar için adeta imkansız hâle geliyor.
İşte bu yüzden dijital erişilebilirlik kritik bir öneme sahip. Web erişilebilirliği, engelli bireylerin bağımsız, güvenli ve eşit şekilde bilgiye ulaşmasını sağlarken, toplumsal eşitlik ve kapsayıcılığın dijital dünyadaki temsilcisi olur. Herkes için erişilebilir bir internet, sadece teknolojik bir hedef değil; toplumsal eşitliğe yapılan en güçlü yatırımdır.
Yeni İzleme Mekanizması: Web Sitelerin ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği İzleme Komisyonu
Genelge ile dijital hizmetlerin herkese erişilebilir olmasını sağlamak için büyük bir adım atıldı. Bu kapsamda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında, web siteleri ve mobil uygulamaların erişilebilirliğini izlemek üzere “Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği İzleme Komisyonu” kuruldu.
Komisyonun çalışmalarında ortaya çıkabilecek tereddütlerin çözümü ve yıl içinde hangi platformların izleneceğinin belirlenmesi için ise “Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği Danışma Komisyonu” da kuruldu. Bu komisyon; İçişleri ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıkları, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş. ile engellilik alanında faaliyet gösteren ulusal düzeyde en çok temsil gücüne haiz iki konfederasyonun temsilcilerinin katılımıyla oluşturulmuştur. Ayrıca Danışma Komisyonu’na üniversiteler, STK’lar ve özel sektör temsilcileri de davet edilebilecek.
Web Erişilebilirliği Logosu ile Kurumsal Ayrışma
İzleme süreci tamamlandıktan sonra, erişilebilirlik kriterlerini karşılayan web siteleri ve mobil uygulamalar için Bakanlık tarafından 2 yıl süreyle “Erişilebilirlik Logosu” kullanım hakkı tanınacak. Bu logo, yalnızca teknik standartların yerine getirildiğini gösteren bir işaret değil, aynı zamanda kurumların kapsayıcı dijital deneyim sunma konusundaki kararlılığının da güçlü bir kanıtı olacak.
Erişilebilirlik logosu, bir dijital platformun WCAG kriterlerine ve yasal gerekliliklere uygun tasarlandığını kamuoyuna açıkça göstererek güven yaratır. Kullanıcılar açısından bu logo, söz konusu kurumun dijital ortamda herkese eşit erişim sağlamak için gerekli adımları attığının bir garantisi olarak algılanır. Dolayısıyla bu işaret, yalnızca teknik bir onay sembolü değil, aynı zamanda kurumsal güvenilirlik ve sosyal sorumluluk bilincinin de bir yansımasıdır.
Ayrıca erişilebilirlik logosu, dijital dünyada rekabet avantajı da sağlar. Bu logoya sahip kuruluşlar, hem kullanıcı gözünde hem de sektörde fark yaratan, öncü ve duyarlı markalar olarak konumlanır. Sonuç olarak, erişilebilirlik logosu yalnızca bir sembol değil; kapsayıcı dijital dönüşümün, yasal uyumun ve toplumsal sorumluluğun görünür hali olarak kurumsal dünyada önemli bir prestij unsuru haline gelir.
Hangi Kurumlar Yasal Olarak Erişilebilirlik Sağlamak Zorunda?
Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği Genelgesi’ne göre aşağıda yer alan kurum ve kuruluşların WCAG 2.2 A Seviye web erişilebilirliği kriterlerine uyum sağlaması için 1 yıl içinde gerekli düzenlemeleri yapmaları beklenmektedir.
- Kamu kurum ve kuruluşları
- Üniversiteler
- Belediyeler
- Kamu iktisadi teşebbüsleri
- Belediyeye ait şirket, işletme ve iştirakler
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Bankalar
- Özel hastaneler
- Milli Eğitim Bakanlığı izniyle açılan özel öğretim kurumları
- 10 Temmuz 2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu kapsamındaki kara yolu taşıtları
- Yolcu gemileri
- Demir yolu ve hava yolu ile yolcu taşıma hizmeti sunan özel kuruluşlar
- Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi alan A Grubu acenteler
- Elektronik haberleşme sektöründe hizmet sunan ve 200 binin üzerinde abonesi bulunan işletmeciler
23 Ekim 2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında elektronik ticaret yapan hizmet sağlayıcılarının ise bu uyumu 2 yıl içinde tamamlaması gerekmektedir.
Kaynakça:
